مصرف گرایی از کالا تا اندیشه(1)
•
مصرف گرایی از کالا تا اندیشه(1)
انتخابات ریاست جمهوری را به صحنه رقابت تئوری پردازی ایرانی تبدیل کنیم
گفتگو با دکتر ابراهیم فیاض، جامعه شناس و استاد دانشگاه امام صادق(ع) که به تازگی کتاب "ایران آینده به سوی الگوی مردم شناختی برای ابرقدرتی ایران" از وی منتشر شده است به عنوان یکی از نظریه پردازان خلاق اجتماعی همواره جالب و شنیدنی است .
گفتگوی زیر حاصل یک نشست طولانی پیرامون علل مصرف گرایی در ایران است. گر چه ابتدای بحث ما از علل رشد مصرف گرایی در دو دهه اخیر آغاز می‌شود اما برای بررسی آن تا ورود مدرنیته به ایران و برپایی رنسانس در اروپا پیش می رود:
به نظر شما در پیشینه تاریخی نظام اجتماعی ایران ما با این شکل و شیوه از مصرف‌گرایی مواجه بوده‌ایم ؟
برای بررسی هر پدیده اجتماعی درک الگوی باستانی‌اش اجتناب ناپذیر است. مصرف‌گرایی هم به عنوان یک کنش رفتاری و شاخص، مسبوق به معرفتی است که ریشه در باستان‌شناسی ما دارد.این مصرف‌گرایی از یک عقلانیتی برخوردار است که به آن مشروعیت میبخشد. یعنی کسی که مصرف می‌کند نمی‌گوید که بی‌شعورم یا بی‌عقلم. اما یک نوع عقلانیتی در پس رفتار وی وجود دارد که باعث این رفتار می‌شود. شناخت این عقلانیت جز بررسی ریشه‌های تاریخی آن راه دیگری ندارد. باید برویم آن عقلانیت که آن را به وجود آورده مطالعه کنیم. به همین دلیل من سه سال قبل در یادداشتی که مجله پگاه حوزه آن را منتشر کرد، به عقلانیت مصرفی اشاره کردم. در آن یادداشت گفته بودم که ما یک عقلانیت داریم که به ما می‌گوید مصرف کن و آن را توجیه می‌کند و چارچوب‌های عقلانی برای آن درست کرده است.ادامه مطلب...
